- Katılım
- 9 Eki 2010
- Mesajlar
- 7,991
- Tepki puanı
- 240
- Puanları
- 0
- Yaş
- 42
CELAYİRLİLER
Celayirliler aslen Moğol olup Türkleşmişlerdir. Bunların adı Moğollar' ın Celayır kabilesinden gelir; Cengiz' in askeri harekatında önemli yeri olan sol cenah kumandanı Mukan Noyan bu kabiledendi. Bunar Moğol orduları içinde çeşitli bölgelere dağılmışlar, gittikleri yerde hakim olan kalabalık içinde erimişlerdi. İşte Türkistan ve Kıpçak ülkesine gidenler de Türkleştiler, İlhanlılar' ın devlet hizmetinde önemli mevkiler almışlardı. Celayir Devleti' ni kuran Emir Hasan' ın, babası Emir Hüseyin Ulcaytu Han' ın valilerindendi. Onun babası Ak Buga ve dedesi İlken Noyan yine İlhanlı Devleti' nde büyük makamlarda bulunmuşlardı.
Emir (veya şeyh) Hasan İlhanlılar' ın Nadolu valisi iken, 1336' da bu görevden ayrılarak İlhanlılar arasındaki saltanat mücadelelarine karışmış, 1340'da Bağdad' a yerleşerek orada ayrı bir devlet kurmuştur. Kısa bir zaman İlhanlılar' a bağlı kalan şeyh Hasan daha sonra müstakil oldu ve 1356' ya kadar hüküm sürdü. Yerine oğullarından üveys' in oğlu Hüseyin zamanında Karakoyunlular' la sonuçsuz mücadeleler oldu. Hüseyin' in 1382' de ölümü üzerine devlet, kuzey ve güney bölgeleri halinde iki oğlu arasında paylaşıldı, ancak bunlardan Ahmed Sultan öbür kardeşi Bayezid' i esir ederek gözlerine mil çektirdi.
Celayirli Sultan Ahmed, ülkesinin Timur tarafından istila edilmesi üzerine önce Mısır Memluk Sultanı' na, sonra Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid' e sığındı. Timur'un 1405' te ölmesi üzerine ülkesine yeniden sahip olduysa da,daha önce dostu olan Karakoyunlu Kara Yusuf'un ülkesine saldırdığı için, onun tarafından yenildi ve oğullarıyla birlikte esir düşerek idam edildi (1410).bundan sonra Karakoyunlular Bağdad' ı aldılar ve Celayir Devleti' ne son verdiler (1414). Hille' de hüküm süren Celayirli Hüseyin' in Karakoyunlu şah Muhammed tarafından öldürülmesiyle de bu sülale sona erdi.
KAYNAK: Tarihte Türkler-Prof.Dr.Erol Güngör
Sayfa:142,143-ötüken Yayınları
Celayirliler aslen Moğol olup Türkleşmişlerdir. Bunların adı Moğollar' ın Celayır kabilesinden gelir; Cengiz' in askeri harekatında önemli yeri olan sol cenah kumandanı Mukan Noyan bu kabiledendi. Bunar Moğol orduları içinde çeşitli bölgelere dağılmışlar, gittikleri yerde hakim olan kalabalık içinde erimişlerdi. İşte Türkistan ve Kıpçak ülkesine gidenler de Türkleştiler, İlhanlılar' ın devlet hizmetinde önemli mevkiler almışlardı. Celayir Devleti' ni kuran Emir Hasan' ın, babası Emir Hüseyin Ulcaytu Han' ın valilerindendi. Onun babası Ak Buga ve dedesi İlken Noyan yine İlhanlı Devleti' nde büyük makamlarda bulunmuşlardı.
Emir (veya şeyh) Hasan İlhanlılar' ın Nadolu valisi iken, 1336' da bu görevden ayrılarak İlhanlılar arasındaki saltanat mücadelelarine karışmış, 1340'da Bağdad' a yerleşerek orada ayrı bir devlet kurmuştur. Kısa bir zaman İlhanlılar' a bağlı kalan şeyh Hasan daha sonra müstakil oldu ve 1356' ya kadar hüküm sürdü. Yerine oğullarından üveys' in oğlu Hüseyin zamanında Karakoyunlular' la sonuçsuz mücadeleler oldu. Hüseyin' in 1382' de ölümü üzerine devlet, kuzey ve güney bölgeleri halinde iki oğlu arasında paylaşıldı, ancak bunlardan Ahmed Sultan öbür kardeşi Bayezid' i esir ederek gözlerine mil çektirdi.
Celayirli Sultan Ahmed, ülkesinin Timur tarafından istila edilmesi üzerine önce Mısır Memluk Sultanı' na, sonra Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid' e sığındı. Timur'un 1405' te ölmesi üzerine ülkesine yeniden sahip olduysa da,daha önce dostu olan Karakoyunlu Kara Yusuf'un ülkesine saldırdığı için, onun tarafından yenildi ve oğullarıyla birlikte esir düşerek idam edildi (1410).bundan sonra Karakoyunlular Bağdad' ı aldılar ve Celayir Devleti' ne son verdiler (1414). Hille' de hüküm süren Celayirli Hüseyin' in Karakoyunlu şah Muhammed tarafından öldürülmesiyle de bu sülale sona erdi.
KAYNAK: Tarihte Türkler-Prof.Dr.Erol Güngör
Sayfa:142,143-ötüken Yayınları
Son düzenleme:
