Yakıt tasarrufunda Doğru Vites Seçimi Nasıl Yapılır ?

[EVREN TOPCU]

Verimli Yakıt Tüketiminin Denklemi

Aracınızla sabit hızda ilerliyorsunuz veya sabit ivmeyle ivmeleniyorsunuz diyelim. Bir taraftan da minimum tüketim değerini yakalamaya çalışıyorsunuz. Peki ama yakıt tasarrufu için en ideal vitesi nasıl seçeceksiniz?

Sorunun cevabını bir denkleme indirgeyelim;

DEVİR X GAZ PEDALI ORANI = TÜKETİLEN YAKIT

Denklemimizde iki değişken var; devir ve gaz pedalı açısı.

Deviri hepimiz devir saatinden görüyor ve takip edebiliyoruz. Gaz pedalı açısını ise 0(sıfır) ile 100(yüz) arasında tanımlayalım. Tam gaz 100 iken cut-off yani gazdan ayak çekili konum da 0(sıfır) olsun.

Diyelim ki hızımı 100km/h ve bu hızı korumak istiyoruz. Tırmanmalı bir parkurdayız.Yani pozitif eğim var. Şimdi 5. viteste mi ilerleyeceğiz yoksa 4. viteste mi? Hatta 3. vitese düşmemize gerek var mı?

Örnek olayımızı farazi değerler üzerinden geliştirelim;

Hızımızı korumak için 5. viteste gaz pedalına sonuna kadar bastığımızı farzedelim. Yani gaz pedalı oranımız %100 olsun. Bu hızda ilerlerkenki motor devrimiz de 3000 rpm olsun.
Aynı hızda ilerleyebilmek için 4. viteste 4500 devir çevirirken gaza %70 oranında basmamız gereksin.
Yine aynı hızı korumak için 3. viteste 6000 devir çevirirken gaza %55 oranında basmamız yeterli olsun.

Bu durumda
5.vites için TÜKETİLEN YAKIT = 3000 X 100 = 300,000
4.vites için TÜKETİLEN YAKIT = 4500 X 65 = 292,500
3.vites için TÜKETİLEN YAKIT = 6000 X 55 = 330,000

olur.

Bu durumda hızımızı korumak için minimum yakıt tüketeceğimiz vites 4. vites olacaktır.

Örneğimizi düz yol için uygulayalım;

100 km/h olan hızımızı korumak için 5. viteste 3000 devirde ilerlerken gaza %60 oranında basmamız gereksin.
4.viteste ise devrimiz 4500'e çıkarken gaz pedalına %50 oranında basmamız yeterli olsun.
3. viteste ise motor devri 6000 olurken gaz pedalına %45 oranında basarak ancak hızımızı koruyabilelim.

Bu durumda yeni denklemlerimiz;

5. vites için TÜKETİLEN YAKIT = 3000 X 60 = 180,000
4. vites için TÜKETİLEN YAKIT = 4500 X 50 = 225,000
3. vites için TÜKETİLEN YAKIT = 6000 X 45 = 270,000

olur. Düz yolda hızımızı sabitlediğimiz bu örneğimizde ise minimum tüketim değerine 5. viteste ulaştık.

Şimdi "bu hesap gerçekle ne oranda örtüşür" diye sorduğunuzu duyar gibiyim.

Motorların yakıt enjeksiyon süreleri TPS sensörü ve MAP değerlerine göre belirlenir. Bu kadar lineer olmasa da lineere yakın bir çizgide TPS ve MAP değerleri ile doğru orantılı olarak yakıt enjeksiyon milisaniyesi de uzar. Yani yakıt enjektörlerinin açık kalma, püskürtme süreleri de TPS ve MAP değerleriyle orantılıdır. Her devirde eşit sayıda enjeksiyon gerçekleştiğinden devir ile enjeksiyon süresinin çarpımı gerçek tüketimi verir. Kullanıcı olarak da enjeksiyon süresini gerekli ekipman olmadan göremeyeceğimizden elimizdeki en paralel veri gaz pedalının konumudur. Zaten TPS sensörü gaz kelebeğinin konumunu ölçer. MAP yani manifold hava basıncı da gaz kelebeğinin konumu ile orantılı seyreder.

Aracında yol bilgisayarı olanlar anlık yakıt tüketiminden bu hesabı doğrulayabilirler. Zaten yol bilgisayarının çalışma mantığı da birebir budur.

Yol bilgisayarı olmayanlar için bu başlık fikir verici olacaktır.

Umarım farklı bir bakış açısı sunmuşumdur.

 

[*USTA]

Yol bilgisayarına bakarak kullanınca en ideal yakıt tüketim değerlerine iniyor aracım...
Paylaşımın için eyvallah kardeşim...

 

[Solenza]

benzin ve motorin zamlarını düşündükçe, yukarıdaki bilgilerin önemi kat kat artıyor. Güzel paylaşım

 

[*Korkmazbey]

Yol bilgisayarı olmayanlar için güzel bir kaynak....

 

[ApSUVai]

Aracı Kendi Halinde Akarak Kullandiğim Zaman Ki Bu Zor Her Zaman Bunu Yapamiyorum Hep Acil İşler Beni Buldugundan Fakat Bazen Yapiyorum Büyük Motorlu Araçlarda Bile İnanilmaz Yakıt Değerlerine Ulaşiyorum Ama Her Daim Bu Şekilde Kullanmak Hakikaten Ayrı Bir Hüner

 

[ÖzgürYaşam]

güzel bilgiler

 

[Ersel YILGIN]

Bende anlık yakıt tüketimine bakarak giderim hep.

 

[Jokey]

Yol bilgisayari gibisi yok , basacagim zaman kesiyorum selamı ; yoksa huzursuzluk hat safhaya ula$iyo uykularima giriyo ahaha

 

[EVREN TOPCU]

Yol bilgisayari gibisi yok , basacagim zaman kesiyorum selamı ; yoksa huzursuzluk hat safhaya ula$iyo uykularima giriyo ahaha

en iyisi bencede o. Kes selamı sabahı tanıma ayagını gazdan çekene kadar biz 1 aydır konusmuyoruz mesela

 

[EREN34]

Örneğimizi düz yol için uygulayalım;

100 km/h olan hızımızı korumak için 5. viteste 3000 devirde ilerlerken gaza %60 oranında basmamız gereksin.
4.viteste ise devrimiz 4500'e çıkarken gaz pedalına %50 oranında basmamız yeterli olsun.
3. viteste ise motor devri 6000 olurken gaz pedalına %45 oranında basarak ancak hızımızı koruyabilelim.

Örnekte 5. vites dişlisi daha küçük olduğundan sabit devir için pedal konumu bakımından daha fazla gaza basıldığı düşünülebilir ancak unutmamak gerekir ki araca fazla yakıt yaktıran gaz pedalına az yada fazla basmak değil motordan beklenen tork ile alakalıdır.

Ne kadar çok tork isterseniz o kadar fazla yakarsınız.Vites kutularındaki dişli oranları (boyları) 1. vites için en büyük iken 5. viteste en küçüktür.5. viteste tork min. güç max. dur.Tork min olduğu için torku yüksek motor olmadıkça çoğu araç 5.viteste 0km/h den hareket edemez.5.vites dişli en küçük olduğundan min yakıt değeri 5. viteste alınır.(ayna mahruti ile oynama yoksa) Dişli çapı büyükçe tork artar yakıt tüketimi artar.

Olay pedalın konumu ile ilgili olsaydı en az yakıtı dur kalkta yakmamız gerekirdi.Keza max. 1500 d/d görüyoruz dur-kalk trafikte.

Dilimin döndüğünce anlatmaya çalıştım.